ana sayfaya dön

Tatlandırıcılar Hakkında Uzman Görüşleri

Picture
                                
‘Tatlandırıcılar Hakkında Güncel Bilimsel Veriler’ konulu toplantı sonrasında katılımcı uzmanlar tarafından hazırlanan ortak görüş bildirisinde, yeterli ve dengeli bir beslenme çerçevesinde, kalorili ya da düşük kalorili/kalorisiz çeşitli tatlandırıcıları güvenle kullanabileceği görüşüne varıldı.
Geçtiğimiz ay İstanbul’da düzenlenen ‘Tatlandırıcılar Hakkında Güncel Bilimsel Veriler’ konulu toplantı sonrasında İstanbul Üniversitesi’nden Prof. Dr. Taner Damcı, Okan Üniversitesi’nden Prof. Dr. M. Emel Alphan, Washington Üniversitesi’nden Dr. Adam Drewnowski ve Toronto Üniversitesi’nden Dr. Bernadene Magnuson tarafından hazırlanan ortak görüş bildirisinde şu ifadelere yer verildi:

Türk toplumu, günlük  beslenme önerilerine uygun, yeterli ve dengeli bir beslenme çerçevesinde, kalorili ya da düşük kalorili/kalorisiz çeşitli tatlandırıcıları güvenle kullanabilir. Gıdalarda ve içeceklerde kullanılan düşük kalorili ve kalorisiz tatlandırıcılar tüm kullanıcılar (Aspartam, fenilalanin içermektedir, bu nedenle fenilketonüri hastalarında beslenme yönetimi için kullanılması düşünüldüğünde fenilalanin içerdiği göz önünde tutulmalıdır) için güvenlidir.

Bu tatlandırıcılar hazır gıda üretiminde ve evlerde kullanılan gıda bileşenleri arasında bilimsel çalışmalarla en fazla incelenmiş gruplardan biridir. Bu önemli gıda bileşenleri bir yandan tat ve genel beslenme kalitesini korurken diğer yandan da birçok gıda ve içeceğin içerdiği kalori miktarını azaltır.

Düşük kalorili ve kalorisiz tatlandırıcıların güvenliliği

  • Düşük kalorili ve kalorisiz tatlandırıcılar tüm dünyada bilimsel çalışmalarla en kapsamlı incelenmiş gıda içerikleri arasında yer almaktadır ve yüzlerce çalışma bu tür tatlandırıcıların güvenli olduğunu doğrulamıştır. En önemlisi, FAO (Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü)/WHO Gıda Katkı Maddeleri Ortak Uzman Komitesi’nin tatlandırıcılar için Kabul Edilebilir Günlük Alım Miktarı (KEGAM) düzeylerini belirlemiş olmasıdır. Türkiye’de gıda kanunlarının gıda ve içeceklerde kullanılmasına izin verdiği tüm düşük kalorili ve kalorisiz tatlandırıcılar güvenlidir ve kullanım ve tüketim miktarları KEGAM düzeylerinin çok altındadır. Tüm listeyi içermemekle birlikte, bu tatlandırıcılar arasında aspartam, asesülfam potasyum, sakkarin, sükraloz ve stevia sayılabilir.
  • Tüm dünyada onlarca yıldır devam eden bilimsel değerlendirmelere ve resmi denetim kurumlarının yaptığı incelemelere göre, düşük kalorili ve kalorisiz tatlandırıcılar kansere, doğum kusurlarına, erken doğuma ya da başka hastalıklara neden olmamaktadır. 

Düşük kalorili ve kalorisiz tatlandırıcılar ve doyma hissi ve gıda alımı

Picture


Araştırmalar düşük kalorili ve kalorisiz tatlandırıcıların daha fazla yemek yemeye yol açmadığını göstermektedir. Düşük kalorili ve kalorisiz tatlandırıcıları içeren gıdalar ve içecekler enerji (kalori) alımının yönetilmesine ve eğer kalori alımını azaltmak için düzenli olarak kullanılırlarsa kilo kontrolüne yardımcı olabilirler. 
Düşük kalorili ve kalorisiz tatlandırıcılar ile tatlandırılmış gıda ve içeceklerin tüketilmesi iştahı artırmaz ve kilo alımına yol açmaz.


Gıda ve içeceklerde düşük kalorili ve kalorisiz tatlandırıcıların kullanımı 
  • Tüketime ya da pişirilmeye hazır satılan gıdalar ve içeceklerin yanı sıra, evde hazırlanan gıda ve içeceklerde de kullanılabilen çeşitli tiplerde birçok düşük kalorili ve kalorisiz tatlandırıcı bulunmaktadır.
  • Düşük kalorili ve kalorisiz tatlandırıcıların kullanılması kalori kısıtlaması nedeniyle tüketilemeyen gıda ve içeceklerin alınmasına olanak vererek beslenme çeşitliliğinin artırılmasına katkıda bulunabilir, kalorili tatlandırıcıların tercih edilmediği durumlarda gıda ve içeceklere tat katabilir, kilo kontrolüne ve dengeli, yeterli bir beslenmenin sürdürülmesine yardımcı olabilir.  

Kilo kontrolü ve diyabette düşük kalorili ve kalorisiz tatlandırıcılar
  • Düşük kalorili ve kalorisiz tatlandırıcılar bir yandan gıda ve içeceklerin kalori içeriğinin azaltılmasına diğer yandan da tadın korunmasına olanak sağlarlar. Bu tür tatlandırıcılar hem çocuklarda hem de erişkinlerde kilo kontrolüne ve diyabet tedavisine önemli destek sağlar.
  • Uluslararası Diyabet Federasyonu’na (IDF) göre, tip 1 diyabet tanısı genellikle çocukluk çağında konmaktadır.  Bu tip diyabetin otoimmün bir hastalık olduğu ve önlenebilir olmadığı düşünülmektedir. IDF, tip 2 diyabet için başlıca risk faktörlerini fazla kilo/obezite, yaşlanma, etnik köken, ailede diyabet olması, geçmişte hamilelik sırasında (gestasyonel) diyabet gelişmiş olması ve hareketsiz yaşam tarzı olarak bildirmektedir. 
  • Herhangi bir kaynaktan (protein, karbonhidrat ya da yağ) alınan kalorilerin azaltılmasının kalorileri,  alınan ve harcanan enerji dengesiyle uyumlu hale getirebileceği ve böylece kilo kontrolüne yardımcı olabileceği açıktır. 
    ana sayfaya dön